Opnieuw: een ABCM stramien
Ben de laatste weken monomaan bezig geweest met een onmogelijke opdracht. Een college van een uur aan jonge wetenschappers geverseerd in machine learning (ML), artificial intelligence (AI) en big data (BD) over complexiteit. Ik zoom in op vijf verschillende krachten die tezamen een sociaal klimaat vormen (waarachtigheid, loyaliteit, geldswaarde, dwang en aanpassingsvermogen) en probeer te laten zien dat verschillende configuraties daarvan tot verschillende klimaatconfiguraties leiden. Klimaatconfiguraties zijn interpretaties van de condities waarin besluiten worden genomen. Ik onderscheid individuele en collectieve interpretaties. Individuele besluiten worden genomen tegen de achtergrond van wat de beslisser als individu het beste kan doen (qua waarheidsgetrouwheid, loyaliteit, geldswaarde, dwang en aanpassingsvermogen ) om individueel te overleven. Collectieve besluiten worden genomen tegen de achtergrond van wat het collectief (of de instelling) het beste kan doen (qua waarheidsgetrouwheid, loyaliteit, geldswaarde, dwang en aanpassingsvermogen ) om als collectief te overleven.
Ik roep de hulp in van het stramien in Fig. 1 om op ABCM gebaseerde interpretaties van Fig. 2 en Fig. 2a te geven. Het gaat om de gebruikelijke Petrinet notering met cirkels voor standen van zaken en rechthoeken voor processen of functies. Het idee van Fig. 1 is dat de omgeving (world/domain) situaties (SITUATION) genereert die voor rationaliserende actoren aanleiding is om een plan van actie te maken (plan). Dat proces wordt gevoed door het DNA van de beslisser (diens onderbewuste karakter als het een individu is en diens klimaat als het een collectief is) en de waarderingen (VERACITY, LOYALTY, SECURITY, MONEY, FITNESS) die deze beslisser op dat moment aan het handelingsplan (PLAN) verbindt. Dat kan worden uitgevoerd, in gedachten (imagine), maar ook in de praktijk (behave). Het resultaat (RESULT) vloeit terug in de omgeving die er een situatie of een verhaal (STORY) van maakt die of dat weer aanleiding is voor het maken van een plan etc., etc.
Toepassing op het laatste jaar van COVID-19 in de VS
Als deze vormen van klimaat een rol spelen moeten ze terug te vinden zijn in de manieren waarop de verschillende vormen van beleid ten aanzien van COVID-19 zijn ontstaan. Ik kies het laatste jaar van COVID-19 in de VS (Fig. 2) als tweede doelwit voor de toepassing van het stramien uit Fig. 1.
In de VS wonen 331 miljoen mensen. In juli 2020 was de eerste golf geweest, maar was de pandemie niet onder controle: dagelijks werden rond de 1.000 COVID-doden geteld en rond de 50.000 besmettingen, aantallen die te hoog zijn om via contactonderzoek de zaak effectief in de hand te kunnen houden. Dat blijkt ook uit het vervolg: vanaf oktober zet de tweede golf in, die zijn top beleeft in januari 2021 met dagelijkse besmettingen in de orde van 250.000, die met 3.500 dagelijkse overlijdens gepaard gaan. De dalingen zetten dan in op het moment dat het presidentschap wordt overgedragen (Trump-Biden) en tegelijkertijd effectieve vaccins beschikbaar beginnen te komen. De VS zijn qua COVID-19 beheersing nog lang niet op het niveau van China. In de VS heeft de pandemie tot vandaag 602.820 doden geëist (of 1.820 per miljoen inwoners), in China zijn dat er 1.430 (of 4 per miljoen in woners). Hoe komt dat?
Maatregelen werden vooral per staat of op lager niveau genomen. De getallen geven aan dat er nog geen sprake is van controle. Wikipedia zegt vandaag:
High levels of vaccine hesitancy in parts of the country have hampered vaccination efforts amidst the rise of the Delta variant, another more easily transmissible variant from India, in July 2021; this led to a fifth rise in infections, with the vast majority of new cases being among unvaccinated people. State and local responses to the outbreak have included mask mandates, prohibition and cancellation of large-scale gatherings (including festivals and sporting events), stay-at-home orders, and school closures. Disproportionate numbers of cases have been observed among Black and Latino populations, and there were reported incidents of xenophobia and racism against Asian Americans. Clusters of infections and deaths have occurred in many areas.
Ik ga ervan uit dat het citaat een goede weergave is van wat het beleid in de VS is geweest. En dat die daarmee een indicatie geeft van het (lokaal) geldende klimaat. Dat is de basis voor collectieve COVID-19 besluiten in de VS in die periode.
WAARACHTIGHEID speelt dan vooral bij het gedeelde besef dat COVID-19 een besmettelijke aandoening is die zonder maatregelen exponentieel om zich heen grijpt en in veel gevallen tot ondragelijk lijden en levensbedreigende toestanden lijdt. Dat hebben de eerste zes maanden van de pandemie laten zien, eerst in en rond Wuhan in China en anderhalve maand later in de VS (zie Fig. 2a) met name in New York. Ook in de VS is waarachtigheid niet steeds een doorslaggevende waarde. Er zijn ook hier situaties (ik denk aan de welbewuste presidentiële bagatellisering van COVID-19) waarin LOYALITEIT aan de politieke achterban de doorslag geeft en wel op een wijze die een beroep doet op door dwang beschermde al dan niet hypothetische constitutionele rechten op zelfbeschikking en meningsuiting (SECURITY-COERCION). Ook de andere in Wikipedia genoemde lokale maatregelen worden in de VS lokaal passend geoordeeld qua het lokaal heersend waardeklimaat. De VS heeft zijn samenleving en ook zijn economie weer lokaal zien openen vanaf augustus 2020 (MONEY) onder een sterke diversiteit van alertheid voor en effectieve maatregelen tegen lokale uitbraken, afhankelijk van de politieke kleur van de regio. Minimale belemmeringen van het verkeer van personen en van goederen en de bijbehorende data zijn ook voor de VS noodzakelijke voorwaarden voor de overleving in de huidige wereld (FITNESS) en vereisen adequate infrastructuren en dragelijke osmotische processen aan de grenzen.
Er is nauwelijks schaalverschil tussen de getallen in de eerste en die in de laatste maanden in de VS. In de VS is de pandemie niet onder controle. Oorzaak lijkt me niet alleen dat in de politieke wereld van de VS een twee-partijen cultuur is ontstaan (waarin in beide kampen LOYALITEIT de voorrang krijgt boven WAARACHTIGHEID, terwijl de twee partij-klimaten inmiddels zover uit elkaar zijn gedreven dat ze ernaar tenderen elkaar te demoniseren) maar ook dat het onder ogen zien van de pandemie wordt overgelaten aan uiteenlopende lokale regelgevers (die het niet eens zijn over de ernst van de dreiging en ook niet over de verdiensten van de vaccins) terwijl de besmettingen zich weinig aantrekken van lokatie of partijlidmaatschap.
Later meer over klimaatverschillen binnen en tussen de VS en de PRC.