Ben de laatste weken monomaan bezig geweest met een onmogelijke opdracht. Een college van een uur aan jonge wetenschappers geverseerd in machine learning (ML), artificial intelligence (AI) en big data (BD) over complexiteit.
Ik zoom in op vijf verschillende krachten die tezamen een sociaal klimaat vormen (waarachtigheid, loyaliteit, geldswaarde, dwang en aanpassingsvermogen) en probeer te laten zien dat verschillende configuraties daarvan tot verschillende klimaatconfiguraties leiden.
Klimaatconfiguraties zijn interpretaties van de condities waarin besluiten worden genomen. Ik onderscheid individuele en collectieve interpretaties. Individuele besluiten worden genomen tegen de achtergrond van wat de beslisser als individu het beste kan doen (qua waarheidsgetrouwheid, loyaliteit, geldswaarde, dwang en aanpassingsvermogen ) om individueel te overleven. Collectieve besluiten worden genomen tegen de achtergrond van wat het collectief (of de instelling) het beste kan doen (qua waarheidsgetrouwheid, loyaliteit, geldswaarde, dwang en aanpassingsvermogen ) om collectief te overleven.
Een ABCM stramien
Ik roep de hulp in van het stramien in Fig. 1 om op ABCM gebaseerde interpretaties van Fig. 2 en Fig. 3 te geven.
Het gaat om de gebruikelijke Petrinet notering met cirkels voor standen van zaken en rechthoeken voor processen of functies. Het idee van Fig. 1 is dat de omgeving (world/domain) situaties (SITUATION) genereert die voor rationaliserende actoren aanleiding kan zijn om een plan van actie te maken (plan). Dat proces wordt gevoed door het DNA van de beslisser (diens onderbewuste karakter als het een individu is en diens klimaat als het een collectief is) en de waarderingen (VERACITY, LOYALTY, SECURITY, MONEY, FITNESS) die deze beslisser op dat moment aan het handelingsplan (PLAN) verbindt. Dat kan worden uitgevoerd, in gedachten (imagine), maar ook in de praktijk (behave). Het resultaat (RESULT) vloeit terug in de omgeving die er een situatie of een verhaal (STORY) van maakt die of dat weer aanleiding is voor het maken van een plannen etc., etc.
Toepassing op het laatste jaar van COVID-19 in China
Als deze vormen van klimaat een rol spelen moeten ze terug te vinden zijn in de manieren waarop de verschillende vormen van beleid ten aanzien van COVID-19 zijn ontstaan. Ik kies het laatste jaar van COVID-19 in de PRC (Fig. 2) als eerste doelwit voor de toepassing van het stramien uit Fig. 2.
In China wonen 1.4 miljard mensen. In juli 2020 was de pandemie onder controle en was de samenleving weer open. Gurende het eerste 10 maanden van het laatste jaar werden per dag minder dan 250 mensen per dag met COVID-19 besmet en stierven daar minder dan vijf per dag aan. Twee maanden geleden was er een opleving van het aantal besmettingen en kort daarna van het aantal sterfgevallen. Maatregelen werden lokaal genomen en de getallen zijn weer onder controle. Wikipedia zegt vandaag:
Relative to other countries, China’s COVID infections and deaths are very low. China is similar to countries such as Taiwan, Australia, New Zealand, and Singapore that have also been very successful in controlling the virus. China’s response involved extensive testing, mask wearing, temperature checks, ventilation, contact tracing, quarantines, isolation of infected people, and heavy restrictions in response to local outbreaks.
Ik ga ervan uit dat het citaat een goede weergave is van wat het beleid in de PRC is geweest. Dat is dus van de collectieve besluiten in China in die periode.
WAARACHTIGHEID speelt dan vooral bij het gedeelde besef dat COVID-19 een besmettelijke aandoening is die zonder maatregelen exponentieel om zich heen grijpt en in veel gevallen tot ondragelijk lijden en levensbedreigende toestanden lijdt. Dat hebben de eerste zes maanden van de pandemie in en rond Wuhan laten zien, inclusief de lock-down van een metropool en de bouw (en het kort daarna weer opruimen) van noodzieken- en verpleeghuizen. Zie Fig. 2a (met een correctie in april) voor de getallen uit die periode. Overigens, waarachtigheid is niet steeds een doorslaggevende waarde in de PRC. Er zijn situaties (ik denk aan de behandeling van medisch geschoolde COVID-19 klokkenluiders) waarin LOYALITEIT aan de regeringspartij de doorslag geeft en wel op een wijze die een beroep doet op door dwang beschermde al dan niet hypothetische veiligheidswaarden (SECURITY-COERCION). Ook de andere in Wikipedia genoemde maatregelen worden in China passend geoordeeld qua heersend waardeklimaat. China heeft zijn samenleving en ook zijn economie weer kunnen openen medio 2020 (MONEY) onder behoud van grote alertheid voor en effectieve maatregelen tegen lokale uitbraken, die vaak veroorzaakt blijken door internationaal personenverkeer. Minimale belemmeringen van het verkeer van personen en van goederen en de bijbehorende data zijn noodzakelijke voorwaarden voor de overleving in de huidige wereld (FITNESS) en vereisen adequate infrastructuren en dragelijke osmotische processen aan de grenzen.
Er is een groot schaalverschil tussen de getallen in de eerste en die in de laatste maanden in China. In China lijkt de pandemie onder controle. Daar is het beleid niet alleen effectief gebleken, maar ook als acceptabel (of draaglijk) beoordeeld.
Elders kijk ik op vergelijkbare wijze naar de VS.