In de VS is het thanksgiving, vandaag, 29 november 2020. Onze jurisdicties worden niet alleen geconfronteerd met de pandemie, maar staan ook voor de overgang naar marktsamenlevingen die draaiend worden gehouden met deep-learning en alphaZero-achtige algoritmen. (Wie vóór 1993 geboren is kan The Creativity Code van Marcus du Sautoy lezen als excuus voor een crash course.)
Mijn telefoon is inmiddels een digitale informatiemakelaar geworden. Rond een uur of 2 begon hij te piepen en bood een link naar de live uitzending van Trump’s door hem passend geoordeelde gedachtewisselingen met leden van de strijdkrachten in het veld. Het is uiteindelijk thanksgiving. Het aansluitende persmoment werd gewijd aan uitvoerige presidentiële beschouwingen over geregisseerd vals spel bij de verkiezingen.
Niet lang nadat ik die uitzending had weggeklikt kreeg ik een alert van YouTube dat een bijdragen van Rick Reilly met de titel How Golf Explains President Trump voor me klaarstond. Daarin werd uitvoerig uit de doeken gedaan hoe de huidige president van de VS geniet van het winnen van kleine geldbedragen van zijn gasten, bij golf, via vals spel. De bijdrage is een jaar oud en lijkt goed aan te sluiten bij wat diezelfde president nu rond de verkiezingen laat zien.
Achteraf bezien had ik geen van beide clips willen missen. Maar ze leiden wel tot een onrustig gevoel dat gemakkelijk kan uitgroeien tot op de vermeende werking van algoritmen rustende complottheorieën. Dan wordt het wel lastig om te vertrouwen op hoe de algoritmen reageren op mijn vragen. Twijfelen of Google, bijvoorbeeld, wel voorrang geeft aan de tekstuele lezing van mijn vraag boven een complexe digitale afweging van wat ik (letterlijk) vraag, van wat ik te besteden heb, van bij wie ik hoor en van waar ik van hou.
Grappig. De kwestie van hoe een wettelijk voorschrift op te vatten als letterlijke tekst van de wetgever en/of als wat zou kunnen zijn bedoeld voor de toepassing van vandaag (in de voorliggende omstandigheden en het voorliggende sociale klimaat) is bij uitstek een kwestie van rechtswetenschap.
(Ook hiervoor is een excuus voor een crash course beschikbaar.)
Maar het is, gelet op wat Cliteur en Baudet laten zien, niet zeker of die wetenschap in Nederland nog gezag heeft, of zelfs maar beoefend wordt.