De heren Buddy, Zifter, Winnaar en Knoop bespreken waarom de president van de VS op 21 mei 2020 zich zou willen laten zien op de landelijke televisie vanuit Michigan, zonder een beschermend gezichtsmasker dat daar toen wettelijk verplicht was. Een citaat van de Chicago Tribune van die dag wordt hieronder gegeven, het zal het onderwerp zijn van hun eerder aangekondigde debat:
Trump visited Ypsilanti, outside Detroit, to tour a Ford Motor Co. factory that had been repurposed to manufacture ventilators, the medical breathing machines governors begged for during the height of the COVID-19 pandemic […] again, the president did not wear a face covering despite a warning from the state’s top law enforcement officer that a refusal to do so might lead to a ban on Trump”s return. All of the Ford executives giving Trump the tour were wearings masks […] “I did not to want to give the press the pleasure of seeing it,” Trump said.
Het is vreemd. De USA zit midden in de coronapandemie. Kijk naar Fig. 1, het geeft de toestand weer van gisteren, 22 mei 2020, één dag na het incident.
Het laat zien dat tussen dag 112 en dag 119 de groei van het aantal besmettingen niet meer exponentieel (als van de rode lijn) maar lineair verloopt. Maar er blijft een stevige groei in het aantal besmettingen, en daarmee ook in het aantal dodelijke slachtoffers. Per 22 mei staat de teller op meer dan 95.000 slachtoffers voor de USA, een aantal dat nog steeds groeit met ongeveer 10.000 per week. Dat zijn er meer per week dan China gedurende de gehele pandemie te verstouwen kreeg. Op 13 maart (dag 84 in de grafiek) riep Trump de noodtoestand uit. Daarmee maakte hij de handen vrij om staten te steunen bij het nemen van maatregelen. Eén van die maatregelen in Michigan is het verplicht stellen van mondkapjes. Waarom weigert hij zich daarnaar te voegen? Zou dat werkelijk gebaseerd zijn op het misgunnen van de pers er een beeld van te maken en te verspreiden? Ik leg de vraag voor aan de heren. Die laten verschillende geluiden horen. Zifter wil de dingen vooral volgens de regels doen, Winnaar zoekt naar efficiency, Buddy naar groepsgevoel/-identiteit en Knoop wil zijn eigen keuzen kunnen maken en blijven maken. Ze zijn tot elkaar veroordeeld omdat bij gedragskeuzen regels, efficiency, groepswaarden en eigenwaarde alle vier tegelijkertijd meespelen.
Meneer Buddy verdedigt de stelling dat Trump’s keuze vooral rust op het groepsgevoel dat wordt opgeroepen door (en nodig is voor) een partij die aan de macht is. Het grondrecht dat daarbij hoort is de vrijheid van meningsuiting. Het wel of niet dragen van zo’n kapje zal, aldus Buddy, door Trump worden opgevat als een statement, en daarbij moet iedereen die deelneemt aan het publieke debat vrij zijn om datgene uit te dragen waaraan hij meent dat de gemeenschap waar hij toe behoort behoefte heeft. In de USA is dit grondrecht voor optredens in de politieke arena vrijwel onbegrensd. Trump neemt deel aan dat debat en veel van zijn volgelingen hebben genoeg van de maatregelen. Trump neemt het risico om door zijn politieke tegenstanders inconsistent te worden gevonden voor lief zolang het bijdraagt aan het vergroten van zijn volgers-schare.
Meneer Zifter is in dubio, Trump is niet zo happig op wet en recht. Trump heeft wel het recht op vrije meningsuiting (en hij maakt daar ook graag en veel gebruik van), maar regels zijn regels en in Michigan gelden die van de staat Michigan en die heeft het dragen van kapjes bij groepsgesprekken verplicht gesteld. Zifter meent uiteindelijk dat de gouverneur op zichtbare wijze een bekeuring had kunnen laten geven aan Trump al ziet hij ook wel in dat zoiets mogelijk voor die laatste nog meer volgers zou hebben betekend. Wat bovendien speelt is dat het voor velen onduidelijk is of die mondkapjes (of enige andere lockdownregels) wel helpen tegen de verspreiding van het virus. Maar goed, wet is wet. En wat misschien nog wel van groter belang zou kunnen zijn (aldus Zifter) is dat een bestuurder die met de ene hand regels stelt die hij vervolgens zelf met de andere hand overtreedt de bijl legt aan de wortels van de rechtsstaat — de rechtsstaat die het belang vertegenwoordigt waarvoor de vrijheid van meningsuiting juist in het leven is geroepen. Maar helaas, pindakaas, er is geen Amerikaans grondecht op bestuurlijke consistentie (al beginnen het Europese Hof van Justitie, het Duitse Bundesverfassungsgericht en de Nederlandse Hoge Raad daar anders over te denken, zo lijkt het). En dat gemis, zo suggereert Zifter, wordt door Trump als een voordeel ervaren.
Over de kwestie of mondkapjes wel effectief zijn kunnen we te rade gaan bij de cijfers over China. We geven ze in Fig. 2.
Fig. 2 laat zien dat de maatregelen die China nam effect hebben gehad. Iedereen heeft het nieuws over de dramatische gebeurtenissen in Wuhan kunnen zien en daaruit kunnen conluderen dat het dragen van mondkapjes een rol heeft gespeeld bij de beteugeling van het virus ter plaatse. Daar werd op 24 januari (dag 35) begonnen met het bouwen van noodziekenhuizen (de miljoenenstad Wuhan was toen al op slot), waaruit de ernst van de uitbraak toen al wel kon worden afgeleid door bestuurders in de rest van de wereld. Het is aannemelijk dat China de uitbraak ongeveer drie weken om politieke redenen heeft verheimelijkt. We leiden de drie weken af als volgt. Wanneer we aannemen dat de ontwikkeling van de pandemie in de USA en in China op gelijke voet is verlopen, en wanneer in de USA het vijf weken na het bekend worden van de eerste besmetting duurde totdat meer dan 10.000 besmettingen werden vastgesteld dan moet het virus begin januari als SARS-achtige virus erkend en herkend zijn in China en is de registratie ervan daar pas na vijf weken op gang gekomen met een onevenredig hoog aantal besmettingen voor een eerste week van een uitbraak. Desalniettemin, het verloop na dag 70 laat zien dat complete lock down en beschermende kleding (inclusief kapjes) en professionele zorg in ziekenhuizen hebben gewerkt.
Dit brengt ons bij het laatste punt dat meneer Zifter maken wil: de verschillen in de mate waarin geldende grondrechten het toestaan om maatregelen als gehele of gedeeltelijke lock-downs te nemen en af te dwingen. Daaromtrent zijn de verschillen tussen de Amerikaanse jurisdicties enerzijds en die van China anderzijds te groot om er uit de losse pols iets zinnigs over te kunnen zeggen.
Wat de heren Winnaar en Knoop over de kweste naar voren te brengen hebben bewaar ik voor later.
Reacties
Eén reactie op “Een normatief debat”