Meneer Knoop ontdekte een simulatie die uitlegt hoe een pandemie werkt. In de Washington Post. Het herinnerde hem aan zijn eigen inspanningen om het gedrag van complexe adaptieve situaties te simuleren. Hij had een model ter beschikking om vast te stellen waar de initiële curven niet langer exponentieel zijn. In figuur 1 toont hij de dynamiek van COVID-19-sterfgevallen zoals waargenomen (in alfabetische volgorde) in Frankrijk (F), Nederland (NL), China (PRC), het VK, de VS en de wereld.
De vierde grafiek heeft het meeste detail. Het toont ook de curve van het model (algoritme 0). Alle vier grafieken tonen dezelfde gegevens. Alleen de schalen van de y-waarden zijn verschillend. Ze tonen de curven voor F, NL, PRC, VK, VS en de wereld vanaf de week waarin hun eerste slachtoffers worden geregistreerd tot week 23 van de pandemie (29 mei 2020).
Meneer Knoop leest Fig.1 als volgt.
- Wereldwijd (zwart): besmetting begint in week 1, het eerste slachtoffer is in week 4 en de curve wordt vlakker in week 9, maar de exponentiële groei trekt weer aan in week 10 en wordt min of meer steil lineair tegen week 15 (9-1 = 8);
- De PRC (donker): besmetting begint in week 1, het eerste slachtoffer is in week 4 en de curve wordt vlakker in week 9 (9-1 = 8);
- Frankrijk (F, bruin): in week 9 zijn de eerste besmettingen en ook de eerste slachtoffers. In week 15 is de curve (echt) afgeplat (15-9 = 6);
- In het VK en in de VS (resp. Rood en grijs): de curven beginnen in week 9, de eerste slachtoffers vallen in week 11 en de curven veranderen in steile lineaire groei in week 16 en blijven daar (16-9 = 7)
- In NL begint (oranje) de besmetting in week 10, het eerste slachtoffer is in week 11 en de curve begint af te vlakken in week 13 (13-10 = 3);
We zijn op zoek naar een segmentering van de dynamiek van de complexe situaties die we bestuderen. We doen dit door individuen (bijv. geboren, vatbaar, infectieus, resistent, overleden) in compartimenten te groeperen en door modellen te groeperen in sequentiële mechanismen (functionele fasen). De huidige vraag betreft de keuze van de eerste compartimentfasen voor de VRC, F, de VS, het VK en NL.
In de PRC duurde het 9 weken vanaf de eerste besmetting totdat het de curve echt had afgeplat. Het ontmoette verschillende hindernissen: het virus was nieuw, het brak uit op een politiek ongelegen moment (uitstel van het partijcongres) en ook op een sociaal ongelegen moment (resulterende lock-downs tijdens (de voorbereidingen van) het lente- of nieuwjaarsfeest). Wat ondersteunend was voor wat achteraf gezien als een substantieel succes kan worden beschouwd, gezien de afsluiting van meerdere miljoenensteden, zijn de ervaringen met de Sars-epidemie en het collectivistische sociaal-constitutionele systeem dat zorgt voor substantiele publieke steun voor en voor serieuze handhaving van gedragsregels die anderen beschermen.
6 weken na het eerste slachtoffer begon Frankrijk de controle terug te krijgen. Het had natuurlijk een voordeel: de ernst van de pandemie en hoe deze kon worden aangepakt, was voorgedaan in Wuhan. Maar net als in Italië en Spanje hielpen het carnavalsfestival en zijn gebruiken het virus te verspreiden. Een serieuze president die ernstige lockdowns voor een ontvankelijke bevolking voorschreef, hielp Frankrijk in mei de curve af te vlakken.
De VS en het VK begonnen 7 weken nadat de eerste besmettingen in hun rechtsgebieden waren vastgesteld, iets van controle te krijgen. De cijfers laten zien dat er dan inderdaad geen exponentiële curven meer zijn. Toch blijft hun aantal geïnfecteerden in een hoog tempo groeien. Beide rechtsgebieden hebben leiders die aanvankelijk de ernst van de pandemie bagatelliseerden, wat zou kunnen bijdragen tot het langzame tempo waarin de controle over de pandemie in deze landen weer wordt gevonden.
Voor modelleerdoeleinden suggereren deze overwegingen dat controle over de pandemie een complexe aangelegenheid is, weten hoe het werkt met besmettingsmechanismen is niet voldoende, en evenmin is kennis voldoende over hoe regels voor individuele autonomie verhinderen dat regels voor sociale afstand worden nageleefd. Ook is kennis over hoe de economie onder de nieuwe omstandigheden verandert niet voldoende. We zullen alle vier de perspectieven gelijktijdig moeten gebruiken.
En — omdat vandaag (30 mei 2020) begon met een opstand en rellen naar aanleiding van de dood van George Finley, rellen die zich door de Verenigde Staten verspreidden (wat Trump er weer toe zou kunnen brengen om het huidige mondiale leiderschap voor de VS verder in gevaar te brengen) — moeten we ons voorbereiden op verdere risico’s wanneer extra triggers voor kritieke transities van onze sociale systemen zich aandienen.